Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης: Η ενεργειακή ταυτότητα των οικοδομών

Η ενεργειακή απόδοση είναι μία έννοια που μπήκε σχετικά πρόσφατα στην ζωή μας. Το ακούμε για συσκευές, ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και άλλα προϊόντα. Αναφέρεται στο ποσό της ενέργειας που πρέπει να καταναλώσει ένα μηχάνημα για να μπορεί να είναι αποδοτικό. Όπως μπορεί να μετρηθεί για συσκευές και άλλα προϊόντα, μπορεί να υπολογιστεί και για τις οικοδομές μέσω του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης.

To Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης είναι η ενεργειακή ταυτότητα της οικοδομής σου. Στην Κύπρο αναφέρεται συχνά ως ΠΕΑ. Το ΠΕΑ σου δείχνει την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου. Η ενεργειακή συμπεριφορά ενός κτιρίου είναι με απλά λόγια πόση ψύξη ή θέρμανση χρειάζεται ένα κτίριο για να προσφέρει θερμική άνεση στους χρήστες. Θερμική άνεση σημαίνει να επικρατούν τέτοιες συνθήκες στο περιβάλλον ενός κτιρίου, όπου ο χρήστης να νοιώθει ικανοποιημένος και να μην επιθυμεί καμία θερμική αλλαγή.

Επομένως το ΠΕΑ μας λέει πόση ενέργεια πρέπει να καταναλώσουμε για να ζούμε άνετα στο σπίτι μας. Το ΠΕΑ βαθμολογεί τα κτίρια βάσει 8 κατηγοριών: “Α”, “Β+”, “Β”, “Γ”, “Δ”, “Ε”, “Ζ”, και “Η”. Η κατηγορία “Α” σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να καταναλώσουμε σχεδόν καμία ενέργεια για να νοιώθουμε άνετα και ευχάριστα. Η κατηγορία “Η” σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώσουμε αρκετά, έτσι ώστε να αποφύγουμε την δυσφορία. Η ενεργειακή κατηγορία μίας οικοδομής μεταφράζονται σε οικονομικό κόστος. Και μιλάμε για πάγιο οικονομικό κόστος. Για παράδειγμα εάν έχεις ένα διαμέρισμα κατηγορίας “Η” θα ξοδεύεις συστηματικά αρκετά περισσότερα χρήματα για ψύξη-θέρμανση, από ένα διαμέρισμα κατηγορίας “Β” ή “Α”.

Τί μου δείχνει το ΠΕΑ;

Το ΠΕΑ παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για την οικοδομή σου. Το ΠΕΑ είναι ουσιαστικά η ενεργειακή μελέτη της ιδιοκτησίας σου. Με την μελέτη αυτή μπορείς να γνωρίζεις την κατανάλωση του ρεύματος, την ενεργειακή σου κατηγορία και άλλα πολλά. Οι ενεργειακές πληροφορίες φαίνονται επιγραμματικά στην πιο κάτω εικόνα. Κάτω από την εικόνα μπορείς να διαβάσεις αναλυτικότερες πληροφορίες.

Ενεργειακή κλάση: Είναι η κατηγορία που αποκτά η οικοδομή όπως προαναφέραμε στην αρχή του άρθρου. Η καλύτερη κατηγορία είναι η “Α” και η χειρότερη η “Η”.

Κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας ανά τετραγωνικό τον χρόνο: Ο αριθμός προσδιορίζει τις κιλοβατόρες (kWh) που απαιτούνται για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τις οικοδομής. Να αναφερθεί, διευκρινιστικά, ότι μιλάμε για την κατανάλωση της πρωτογενούς ενέργειας που καταναλώνει το κράτος και όχι της ενέργειας του τελικού χρήστη.

Λόγος σε σχέση με το κτίριο αναφοράς: Το κάθε κτίριο συγκρίνεται με ένα κτίριο αναφοράς το οποίο έχει συγκεκριμένα δεδομένα ως χαρακτηριστικά. Παράδειγμα είναι τα συστήματα ψύξης και θέρμανσης που διαθέτει. Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι το κτίριο αναφοράς δεν έχει συγκεκριμένη γεωμετρία αλλά “δανείζεται” την γεωμετρία του κτιρίου υπό μελέτη. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε αλλαγή στα γεωμετρικά δεδομένα του υπό μελέτη κτιρίου δεν προκαλεί οποιαδήποτε αλλοίωση στο αποτέλεσμα του πιστοποιητικού. Κατά την άποψη μας αυτό είναι εν μέρει λανθασμένο καθώς αγνοεί εντελώς τον βιοκλιματικό σχεδιασμό ενός κτιρίου. Εν πάσει περιπτώση, από την σύγκριση της κατανάλωσης του υπό μελέτη κτιρίου και του κτιρίου αναφοράς προκύπτει ο λόγος, το κλάσμα δηλαδή, που είναι και αυτό που καθορίζει την ενεργειακή κατηγορία του κτιρίου. Με πιο απλά λόγια το κτίριο αναφοράς έχει ενεργειακή κλάση “Β” και ο λόγος του ισούται φυσικά με 1. Εάν ένα κτίριο έχει καλύτερη ενεργειακή συμπεριφορά από το κτίριο αναφοράς τότε η ενεργειακή του κλάση θα είναι “Β” ή ανώτερη. Εάν έχει χειρότερη ενεργειακή κατανάλωση από το κτίριο αναφοράς, τότε θα είναι “Γ” ή κατώτερης κλάσης.

Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα: Το πρόγραμμα έκδοσης του πιστοποιητικού υποδεικνύει την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις. Μετριέται σε kgCO2/m2/yr. Με λίγα λόγια η ποσότητα του διοξειδίου ανάγεται στο ποσό που αναλογεί σε ένα τετραγωνικό και για ένα χρόνο.

Μερίδιο από ΑΠΕ: δείχνει το ποσοστό της ενέργειας που απαιτεί το κτίριο για ψύξη και θέρμανση, που παράγεται από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Ενέργεια από ΑΠΕ: Αντίστοιχα με το πιο πάνω, υποδεικνύει σε απόλυτο αριθμό την κατανάλωση ενέργειας τόσο από συμβατικές πηγές όσο και από τις ανανεώσιμες πηγές.

Πώς εκδίδεται το ΠΕΑ;

Το ΠΕΑ προκύπτει μετά από την Μελέτη που εκπονεί ο Ειδικευμένος Εμπειρογνώμονας. Ο εμπειρογνώμονας θα πρέπει να είναι Μελετητής εγγεγραμμένος στο ΕΤΕΚ όπως για παράδειγμα ο Αρχιτέκτονας, ο Πολιτικός Μηχανικός ή άλλοι μελετητές. Πιο απλά ο Ειδικευμένος Εμπειρογνώμονας είναι ο Ενεργειακός Μελετητής της οικοδομής. Η μελέτη που εκπονεί ο Ειδικευμένος Εμπειρογνώμονας εκπονείται μέσω του λογισμικού iSBEM και καταχωρείται στην Υπηρεσία Ενέργειας που είναι και η Αρμόδια Αρχή στην Κύπρο. Η Υπηρεσία Ενέργειας είναι επίσης υπεύθυνη για την εκπαίδευση των Μελετητών και την διεξαγωγή εξετάσεων. Ο Ειδικευμένος Εμπειρογνώμονας θα πρέπει να επιτύχει τις εξετάσεις για να μπορεί να εγγραφεί στο μητρώο Ειδικευμένων Εμπειρογνωμόνων και να μπορεί να εκδίδει ΠΕΑ. Υπάρχουν δύο κατηγορίες Ειδικευμένων Εμπειρογνωμόνων. Αυτοί που μπορούν να εκδίδουν πιστοποιητικά μόνο για κατοικίες και αυτοί που μπορούν να εκδίδουν πιστοποιητικά και για μη κατοικίες. Ο Ειδικευμένος Εμπειρογνώμονας θα πρέπει να προβεί σε μια σειρά υπολογισμών και μετρήσεων για να εκδόσει το ΠΕΑ.

Απαραίτητοι Υπολογισμοί:

Θα αναφέρουμε συνοπτικά τους βασικούς υπολογισμούς που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να υπολογιστεί η ενεργειακή απόδοση μίας οικοδομής. Οι υπολογισμοί χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Στο κέλυφος του κτιρίου και στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις. Ξεκινάμε με το κέλυφος του κτιρίου όπου πρέπει να καθοριστούν τα ξεχωριστά δομικά στοιχεία. Αυτά τα δομικά στοιχεία μπορεί να είναι:

Εξωτερικές Τοιχοποιίες: Θα πρέπει να γίνει διάκριση των τοιχοποιιών βάσει των υλικών και του πάχους τους. Να σημειωθεί εδώ ότι σε περίπτωση ξεχωριστής επένδυσης επί της ίδιας τοιχοποιίας, για παράδειγμα επένδυση από πέτρα αντί συμβατικό επίχρισμα, θα πρέπει να γίνει ξεχωριστός υπολογισμός.

Εσωτερικές Τοιχοποιίες: Γίνεται διάκριση μεταξύ των υλικών κατασκευής και του πάχους τους όπως και στις εξωτερικές τοιχοποιίες.

Οροφές: Οι οριζόντιες και οι επικλινείς οροφές θεωρούνται δύο διαφορετικά δομικά στοιχεία. Απ’ εκεί και πέρα συνεχίζεται η ίδια διάκριση μεταξύ διαφορετικών υλικών και του πάχους τους.

Δάπεδα: Διαχωρίζονται τα δάπεδα που είναι σε επαφή με το έδαφος, που είναι σε επαφή με άλλο χώρο ή που είναι εκτεθειμένα, όπως λόγου χάρη τα δάπεδα που βρίσκονται πάνω από χώρο πιλοτής. Έπειτα γίνεται διάκριση για κάθε ξεχωριστό είδος κατασκευής.

Κουφώματα Αλουμινίου: Υπολογίζεται βάσει της θερμομονωτικής σειράς και το είδος του γυαλιού που χρησιμοποιείται. Πέραν του ίδιου του υλικού υπολογίζεται και ο συντελεστής σκίασης του κάθε παραθύρου. Ο συντελεστής αυτός καθορίζεται από την ύπαρξη προβόλων ή/και πτερυγίων, από τον παράγοντα ηλιακής προστασίας και τις ιδιότητες του γυαλιού.

Ξύλινες εξώθυρες: Υπολογίζεται βάσει του είδους του ξύλου.

Αφού καθοριστούν όλα τα δομικά στοιχεία, θα πρέπει να υπολογιστεί για το καθένα ξεχωριστά ο Συντελεστής Θερμοπερατότητας (U value), η αποτελεσματική θερμοχωρητικότητα, το εμβαδόν των επιφανειών τους, ο προσανατολισμός τους και το είδος του παρακείμενου χώρου, δηλαδή εάν είναι εξωτερικός, εσωτερικός ή μη κλιματιζόμενος.

Προσδιορισμός ζωνών

Έπειτα υπολογίζονται τα γεωμετρικά δεδομένα του κτιρίου και παράλληλα το κτίριο χωρίζεται σε ζώνες. Οι ζώνες επιλέγονται βάσει τεσσάρων κριτηρίων. Το κυριότερο κριτήριο είναι η χρήση του χώρου, δηλαδή η δραστηριότητα του, για παράδειγμα αν είναι υπνοδωμάτιο ή μπάνιο κτλ. Το επόμενο κριτήριο είναι το σύστημα ψήξης/θέρμανσης του χώρου. Σημαντικό παράγωντα, επίσης, αποτελεί το σύστημα φωτισμού και τέλος ο επηρεασμός από τον φυσικό φωτισμό. Για το κάθε δομικό στοιχείο υπολογίζεται το εμβαδό του και ταυτίζεται με την αντίστοιχη ζώνη. Αυτά είναι περιληπτικά ό,τι έχει να κάνει με το κέλυφος του κτιρίου. Ακολουθεί η καταγραφή των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.

Παράδειγμα διαχωρισμού σε ζώνες

Ηλεκτρομηχανολογικά Δεδομένα

Επιγραμματικά, δηλώνονται τα εξής ηλεκτρομηχανολογικά δεδομένα του κτιρίου:

Θέρμανση: Σημειώνονται το είδος της θέρμανσης (π.χ. θερμαντικά σώματα, θερμοσυσσωρευτές), η πηγή ενέργειας, (ρεύμα ή πετρέλαιο) και η απόδοση τους και η ζώνη που χρησιμοποιούνται.

Ψύξη: Σημειώνονται τα αντίστοιχα δεδομένα με την θέρμανση.

Ηλιακά Πλαίσια: Σημειώνονται το εμβαδόν των πλαισίων, η κλίση τους, ο προσανατολισμός τους και ο όγκος του κυλίνδρου.

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες: Σε περίπτωση που υπάρχουν Φωτοβολταικά ή στην περίπτωση που προτείνονται σημειώνονται η κλίση τους, το εμβαδόν τους και ο προσανατολισμός τους.

Φωτισμός: Σημειώνεται το είδος των φωτιστικών σε κάθε ζώνη ξεχωριστά.

Ζεστό νερό χρήσης: Σημειώνεται η πηγή θέρμανσης και τα μήκη των διασωληνώσεων για την κάθε ζώνη ξεχωριστά.

Με τα πιο πάνω δεδομένα εκδίδεται το ΠΕΑ της υφιστάμενης οικοδομής ή της οικοδομής που πρόκειται να ανεγερθεί. Βασικό είναι όμως να υπάρξουν και συστάσεις για μελλοντική βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης της οικοδομής.

Συστάσεις Ενεργειακής Αναβάθμισης

Το ΠΕΑ συνοδεύεται από τις Συστάσεις για ενεργειακή αναβάθμιση της οικοδομής. Μόνο με τις συστάσεις και τους αναγκαίους υπολογισμούς μπορείς να γνωρίζεις το μέγεθος της εξοικονόμησης ενέργειας που μπορεί να επιτευχθεί. Αυτό γίνεται μέσω του προγράμματος SEAK στο οποίο θα πρέπει να περαστούν τα εξής δεδομένα που θα μας δώσει το iSBEM:

Η κατανάλωση για Θέρμανση.
Η κατανάλωση για Ψύξη.
Η κατανάλωση για Φωτισμό.
Η κατανάλωση για Ζεστό νερό χρήσης.
Η πραγματική κατανάλωση ολόκληρου του κτιρίου.
Οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα.
Η πρωτογενής κατανάλωση ενέργειας.
Η παραγωγή ενέργειας από το Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Οι τιμές συντελεστή θερμοπερατότητας για όλα τα στοιχεία του κελύφους.
Το Τ ηλιακό των παραθύρων, πολλαπλασιασμένο επί τον συντελεστή σκίασης.
Οι εποχιακές τιμές όλων των συστημάτων ψύξης και θέρμανσης.

Έπειτα, ο Ενεργειακός Εμπειρογνώμονας θα εκπονήσει μια νέα μελέτη, υποβάλλοντας στο iSBEM νέες τιμές που βασίζονται στα μελλοντικά ενεργειακά αναβαθμισμένα δομικά στοιχεία ή Η/Μ εγκαταστάσεις. Έτσι το πρόγραμμα SEAK θα μπορεί να υπολογίσει την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που θα επιτευχθεί με κάθε αναβάθμιση ξεχωριστά αλλά και συνολικά με συνδυασμό των αναβαθμίσεων.

Οι συνδυασμοί αυτοί ονομάζονται συστάσεις. Οι συστάσεις μπορούν να συμπεριλάβουν δύο ή τρία σενάρια αναβαθμίσεων όπου στο κάθε σενάριο υπολογίζεται η εξοικονόμηση ενέργειας και η νέα ενεργειακή κατηγορία της οικοδομής του. Έτσι ο καταναλωτής μπορεί να επιλέξει όποιο σενάριο επιθυμεί, αναλόγως του διαθέσιμου αρχικού του κεφαλαίου ή της επιθυμητής εξοικονόμησης ενέργειας που θέλει να πετύχει. Δες πιο κάτω ένα απόσπασμα από τις έξι σελίδες των συστάσεων, όπου αναφέρονται δύο σενάρια μαζί με την εκτιμόμενη απόσβεση.

Οι αριθμοί και τα ποσοστά ποικίλουν, ανάλογα με την γεωμετρία του κτιρίου και το μέγεθος των εργασιών. Στο παράδειγμα μας, η θερμομόνωση του εκτεθειμένου δαπέδου προσφέρει μικρή εξοικονόμηση και ποσοστιαία μείωση της κατανάλωσης, γιατί αποτελεί ένα μικρό τμήμα της οικοδομής, ένα εκτεθημένο δάπεδο που δημιουργεί απλά ένα στεγασμένο χώρο στάθμευσης, της τάξεως των 20 τετραγωνικών μέτρων. Αν μιλούσαμε για διαμέρισμα που βρίσκεται εξολοκλήρου πάνω από τον χώρο στάθμευσης της πολυκατοικίας, το ποσοστό της εξοικονόμησης θα ήταν πολύ μεγαλύτερο. Πιο κάτω μπορείς να δεις ένα τέτοιο παράδειγμα, όπου η εξοικονόμηση αγγίζει το 21,8%.

Επομένως η κάθε ενεργειακή αναβάθμιση εξαρτάται από τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του κτηρίου. Μόνο η μελέτη του ειδικευμένου εμπειρογνώμονα μπορεί να υποδείξει την ακριβή εξοικονόμηση που κάθε μέτρο αναβάθμισης μπορεί να επιτύχει για την οικοδομή σου.

Νομοθεσία Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων

Το ΠΕΑ εκδίδεται βάσει των κανονισμών που εκδίδονται δυνάμει του περί Οδών και Οικοδομών (Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων) Νόμο. Ο νόμος καθορίζει μεταξύ άλλων τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων.

Πλέον, βάσει της εν λόγω νομοθεσίας, κατά την κατασκευή, πώληση ή εκμίσθωση μίας ιδιοκτησίας, θα πρέπει να εκδίδεται ΠΕΑ. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση αγοράς ή ενοικίασης, το ΠΕΑ θα πρέπει να υποδεικνύεται στον υποψήφιο αγοραστή ή ενοικιαστή.

Άλλα άρθρα που σε ενδιαφέρουν:

ECOSMART PROPERTY DESIGN

Ο οικοδομικός σου σύμβουλος.

Λευκωσία, Κύπρος

Ακολούθησε μας στο Facebook